რა არის მედიაცია?

მედიაცია არის სტრუქტურირებული მოლაპარაკების მეთოდი, რომელიც წარიმართება დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი და ნეიტრალური მესამე პირის - მედიატორის მიერ. მედიატორი ეხმარება დავაში მონაწილე ორივე მხარეს საერთო ინტერესებისა და შეთანხმების მიღწევაში. მედიაცია დავის გადაწყვეტის ალტერნატიული მექანიზმია  და  სასამართლო და საარბიტრაჟო წარმოებისაგან განსხვავებით, გაცილებით სწრაფი, ხელმისაწვდომი,  ნებაყოფლობითი და მხარეთა ინტერესებზე  მორგებული და სრულად კონფიდენციალური პროცესია. კონფიდენციალურობა გულისხმობს, რომ მედიატორს და მხარეებს არ აქვთ უფლება გაამჟღავნონ ის ინფორმაცია, რომელიც მათთვის ცნობილი გახდა მედიაციის პროცესის მიმდინარეობისას. მხარეებს შორის შეთანხმების მიუღწევლობის შემთხვევაში,  კონფიდენციალობის პირობით გამჟღავნებული ინფორმაცია და დოკუმენტები წარმოადგენენ დაუშვებელ მტკიცებულებას სასამართლოში. მედიატორი კი არ შეიძლება დაიკითხოს იმ საქმეზე, რომელზეც ის მედიაციის პროცესს აწარმოებდა.

ვინ არის მედიატორი?

მედიატორი არის დამოუკიდებელი, ნეიტრალური, ობიექტური და მიუკერძოებელი პირი, რომელიც შუამავალია  მხარეებს შორის დიალოგის წარმართვისას და უზრუნველყოფს უშუალო, მშვიდობიანი და ერთმანეთთან თანამშრომლობისათვის განწყობილი ატმოსფეროს შექმნას. მოსამართლისაგან განსხვავებით, მედიატორი არ იღებს გადაწყვეტილებებს და ადვოკატის მსგავსად არ გასცემს  რჩევებსა  და კონსულტაციებს. მისი  დანიშნულებაა დაეხმაროს მხარეებს ინტერესების გამოვლენასა და მოლაპარაკების წარმოებაში.

როდის და როგორ მივმართო მედიაციას?

სასამართლო მედიაცია სამოქალაქო საქმისწარმოებაზე ვრცელდება.  მედიაციისათვის დავის გადაცემა შესაძლებელია სასამართლოს მიერ საქმის წარმოებაში მიღების შემდეგ. სასამართლო მედიაციის ორი ფორმა არსებობს: ნებაყოფლობითი და სავალდებულო. ნებაყოფლობითი მედიაციის ფარგლებში, მხარეთა თანხმობით ნებისმიერი სამოქალაქო დავა შეიძლება გადაეცეს სასამართლო მედიაციას.  სავალდებულო მედიაცია   შემდეგი კატეგორიის დავებზე ვრცელდება: • საოჯახო ურთიერთობები, როგორიცაა განქორწინება, ალიმენტის დაკისრება, მეუღლეთა თანასაკუთრება, შვილთან ურთიერთობის წესის განსაზღვრა და ა.შ. (გარდა შვილად აყვანასთან, შვილად აყვანის ბათილად ცნობასთან, შვილად აყვანის გაუქმებასთან, მშობლის უფლების შეზღუდვასთან, მშობლის უფლების ჩამორთმევასთან, აგრეთვე ქალთა მიმართ ძალადობასთან ან/და ოჯახში ძალადობასთან დაკავშირებული დავებისა)  • სამემკვიდრეო დავები; • სამეზობლო დავები; • შრომითი დავები (გარდა საქართველოს ორგანული კანონით „საქართველოს შრომის კოდექსი“ გათვალისწინებული კოლექტიური დავისა)  • საზიარო უფლების რეალიზაციასთან დაკავშირებულ დავები; • ქონებრივი დავები, თუ დავის საგნის ღირებულება 20 000 ლარს არ აღემატება; • საქართველოს საბანკო დაწესებულებების, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებისა და არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულებების მიერ დადებული სესხის ხელშეკრულებებიდან (მათ შორის, ელექტრონული ფორმით დადებული სესხის ხელშეკრულებებიდან) გამომდინარე დავები, თუ დავის საგნის ღირებულება 10 000 ლარს არ აღემატება; • არაქონებრივი დავები.

რატომ მედიაცია?

სასამართლოში საქმის წარმოებასთან შედარებით მედიაცია უფრო სწრაფი, იაფი და მოქნილი პროცესია. სასამართლო მედიაციის ვადა შეადგენს 45 დღეს, მაგრამ არანაკლებ 2 შეხვედრისა. აღნიშნული ვადა მხარეთა შეთანხმებით შეიძლება გაგრძელდეს იმავე ვადით.  პირველი ინსტანციის საქმის წარმოებისას, ბაჟის საფასურის დავის საგნის 3% ნაცვლად, მედიაციაში 1% გადაიხდება. სასამართლო მედიაციის პროცესში დავის მხარეთა შეთანხმებით დასრულების შემთხვევაში მოსარჩელეს უბრუნდება გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 70%.   მედიაცია არაფორმალური პროცესია.  არ არის შებოჭილი ფორმალური პროცედურებით და მხარეები თანხმდებიან მედიაციის წარმართვის წესებზე,  შესაბამისად კი მხარეები თავად განსაზღვრავენ მედიაციის საბოლოო შედეგს.